---

Hallo,

Door sommige vluchtcomputers kan de z.g. potentiële temperatuur berekend en weergegeven worden. Blijkt bij het vinden van thermiek een belangrijke extra informatiebron te zijn. In het stukje onder deze link: http://home.plane...pt9/Tp.htm, vertel ik er wat meer over.
Als je vragen hebt aarzel dan niet mij hier, of via mijn e-mail, te contacten.

Gr. Karel

---

Reageert de potentiele temperatuur sneller dan de variometer op een bel? Want zo'n temperatuuropnemer en drukopnemer zullen toch wel wat vertraging hebben?

---

Je hebt wel hele snelle/nauwkeurige thermometers, maar ik denk niet dat de relatief eenvoudige en goedkope thermometers van de vluchtcomputers tot deze categorie behoren. Hangt natuurlijk ook van de locatie van de sensor af; als je die ergens in je cockpit plaatst is er natuurlijk een grote vertraging en fout.

Maargoed, het doel van Karel's theorie is niet de vervanging van de variometer maar meer een hulpmiddel om bellen te vinden of te kijken of ze toe- of afnemen. Extreem snel hoeft je thermometer dan niet te zijn. De druksensor is neem ik aan dezelfde sensor als je vario ook gebruikt en zal dus behoorlijk snel/nauwkeurig zijn.

---

Ik heb er zaterdag eens op gelet maar voor mij was de belangrijkste conclusie dat de Ptemp bevestigt wat ik al weet. Zodra ik een krachtige bel te pakken had, zag ik dat de Ptemp idd wat hoger was dan de omgeving. Dat is dus een beetje mosterd na de maaltijd. Na een tijdje heb ik mijn focus weer verlegd naar "ouderwets" thermieken.

Wat ik me wel bedacht is dat dalende lucht opwarmt, het zou dus zomaar kunnen dat je in het dalen naast de bel ook warmere lucht aantreft. Gooit dat geen roet in het eten?

---

De dalende lucht zal toch nog steeds kouder moeten zijn om te kunnen dalen.

Dick Kemp

---

Hoi luitjes,

Het oplopen van de potentiële temperatuur is een aanwijzing dat je lucht binnenvliegt met een wat hogere temperatuur dan die van de direkte omgeving op dezelfde hoogte. Vermoedelijke oorzaak hiervan is dat deze lucht op die plek is gekomen door opstijging vanuit een lager niveau, initieel zelfs vanaf grondniveau waar deze lucht door de wat warmere bodem een wat hogere temperatuur heeft gekregen en begon op te stijgen. Mogelijk gaat die lucht nog steeds verder omhoog en loont het dus de variometer goed in de gaten te houden. Een toename in Tp is een aanwijzing dat er nog stijgende lucht kan zijn, maar ook een aanwijzing dat eenmaal cirkelend in een gevonden bel deze nog sterker kan worden door aanvoer van nog wat warmere lucht van onderaf. Een dalende Tp is dan uiteraard niet zo ideaal. Het besef dat in een adiabatische situatie Tp overal hetzelfde is, behalve in die vertikale gebieden waar op grondniveau warmtetoevoer heeft plaatsgevonden en Tp daardoor een wat hogere waarde heeft gekregen, is essentieel aan het verhaal. Het los van elkaar beschouwen van temperatuur en druk leidt tot onjuiste conclusies. Het gaat inderdaad om Tp die gemakkelijk met de genoemde relatie berekend kan worden. T en P zijn hierbij de enige twee variabelen die met standaard sensoren eenvoudig gemeten kunnen worden. Op één hoogte is P uiteraard constant en alleen T variabel.
Het vraagt inderdaad enige oefening voordat Tp op zijn goede bruikbaarheid gewaardeerd kan worden. Maar je zult maar laag zitten aan het eind van een mooie dag en heel erg thermiek nodig hebben. Dan is iedere hulp uiteraard welkom. Door hoort het beschikbaar hebben van Tp zeker bij.

Gr. Karel

---

Voorbeeldje:


A ) lucht warmer dan omgeving en begin te stijgen (thermiek). Temperatuur = 20°C, Potentiele temperatuur (theta) = 20°C.
B ) lucht condenseert en vormt cumul, T=12°C, theta=20°C
C ) Als er ergens lucht stijgt moet ook ergens anders dezelfde hoeveelheid lucht dalen. Stel dat de lucht uit de thermiek buiten de bel is gemixt met de iets koudere omgevingslucht en gaat dalen met T=10°C, theta=18°C dan;
D ) Warmt deze al dalend inderdaad op waardoor de temperatuur aan de grond 18°C zal zijn maar theta is in dit proces niet veranderd t.o.v. (C).

Waar Karels' theorie om gaat:
1) Theta is over de gehele hoogte van de bel constant en bovendien hoger dan theta buiten de bel. Ook buiten de bel is theta over de gehele hoogte constant. Zou je van ( B ) richting ( C ) vliegen dan zie je theta afnemen. Het maakt hierbij niet uit of je stijgt of daalt. Vlieg je nu niet in een bel (je weet niet waar het stijgen zit) en je ziet theta afnemen dan weet je dat je wegvliegt van de bel. Neemt theta toe dan vlieg je richting de bel. Toch handig om te weten als je laag zit, voelt dat er een bel zit (geborrel), maar hem niet kan vinden.
2) Draai je in een bel en neemt theta langzaam toe dan weet je dat de temperatuur waarmee de lucht aan het aardoppevlak begon te stijgen ook is toegenomen t.o.v. een eerder tijdstip. In het plaatje zou T en theta dan bijvoorbeeld 21°C zijn. Als de temperatuur aan de grond toeneemt neemt de dichtheid af en wordt de lucht 'lichter'. Deze lucht zal sneller/harder stijgen dan de lucht die met 20°C begon te stijgen. Als je theta dus ziet toenemen kan je verwachten dat de bel sterker wordt, neemt theta af dan wordt de bel mogelijk zwakker.

---

interessant en leerzaam artikel. Welke thermometer wordt gebruikt, en hoe nauwkeurig is deze?

---

Ik gebruik de thermometer behorend bij de Zander SR940. Die geeft aan in tienden van graden (wat welbeschouwd niets over de nauwkeurigheid zegt).