|
ADS-B: Het grote kabeltjestopic
|
| jaspergrannetia |
Geplaatst op 15-12-2009 12:41
|
Lid
Berichten: 243
Sinds: 17.12.08
|
ADS-B
Het lijkt erop dat het relatief eenvoudig zal zijn om een groot deel van de Nederlandse zweefvliegtuigen te voorzien van ADS-B. Een aantal (veel verkochte) typen transponders is voorbereid op het accepteren van een NMEA-signaal uit bijvoorbeeld een FLARM of een final glide computer.
Met ADS-B wordt het voor ons (eindelijk) mogelijk om kisten te volgen tijdens de vlucht. Dit zou wedstrijd- en overlandvliegen een heel nieuwe impuls kunnen geven. Een voorbeeld van wat mogelijk is, is http://casper.frontier.nl/ en elders op dit forum kun je lezen dat in Friesland wordt gedacht en gewerkt aan een dergelijke site (denk ik  ) die specifiek voor het zweefvliegen is ontworpen.
En nu praktisch
Tot zover een korte samenvatting van wat je elders op dit forum kunt lezen. Nu is het tijd om praktisch te worden: kabeltjes.
Het lijkt erop dat het verbinden van de transponder en de GPS-bron een kwestie is van het juiste kabeltje. Ik ben zelf niet zo'n soldeerheld, maar ik weet dat er op dit forum heel veel mensen komen die dat wel zijn.
Voorstel
Ik zou willen voorstellen om hier het liefst per combinatie van bron en x-ponder informatie uit te wisselen over:
- de opbouw van de kabeltjes (connectors, soort kabel, etc.)
- instellingen in zowel bronapparaat als x-ponder
Zo zou ik bijv. wel willen weten hoe je een FLARM doorlust naar een LX5000/7000/7007 en wat je in de FLARM en de LX moet instellen om het ding 'ping' te laten zeggen.
Met deze informatie moet het voor de soldeerhelden niet zo'n probleem meer zijn om de benodigde kabeltjes te fabriceren.
En zijn we er dan?
Er moet natuurlijk nog wel wat meer gebeuren om het hele ADS-B-verhaal tot een succes te maken, maar zonder ADS-B signalen kunnen we helemaal wel inpakken, dus: solderen allemaal, lijkt mij.
Gewijzigd door jaspergrannetia op 15-12-2009 12:52 |
| |
|
|
| Bier |
Geplaatst op 15-12-2009 13:56
|
Lid
Berichten: 655
Sinds: 01.09.08
|
jaspergrannetia schreef:
Ik ben zelf niet zo'n soldeerheld,
sprak de krimpkous koning met platinum Conrad account...
-------------------------
Martin Bierhuizen
Aeroclub Salland
Haagse Onderlinge Ophaal Ploeg (HOOP)
-------------------------
Schleigah! |
| |
|
|
| jaspergrannetia |
Geplaatst op 15-12-2009 16:04
|
Lid
Berichten: 243
Sinds: 17.12.08
|
Projectie, Bier! Ik ben meer een softwaregeek...  |
| |
|
|
| kpt9 |
Geplaatst op 15-12-2009 17:20
|
Lid
Berichten: 136
Sinds: 02.09.08
|
Hallo Jasper,
Een uitstekend idee. Wij zijn bij de GeZC ook op dit idee gekomen vooral ook voor onze clubvliegtuigen. Gaan binnenkort ook in de Alpen de TM250 achterin een Duo Discus uitproberen. We vliegen dan met de andere kisten met ADS-B functie en kunnen in de Duo zien waar iedereen zit.
Voor de verbinding van een NMEA data stream met GPS coördinaten kun je inderdaad verschillende bronnen gebruiken zoals een FLARM, een GP941 logger, een Zander- of LX-vluchtcomputer etc.
De verbinding moet enkeldraads worden uitgevoerd. De retour gaat via de minus van de voedingaansluitingen (die dus heel degelijk moet zijn). Gebruik een microonfoonkabel waarbij de kern het NMEA signaal transporteert en de mantel (de afscherming) éénzijdig aan Gnd wordt verbonden.
Bij de FLARM gebruik je contact 5 van de RJ45 (de grote) connector. Deze draad moet bij de Becker en de TRT800 transponder aangesloten worden op pin 12 van J8. De afscherming van deze draad bij de Becker op pin3 of pin 21, bij de TRT800 op pin 15 (éénzijdig dus).
Handigste is inderdaad om een lijstje te maken, maar dit is alvast een voorschot.
Karel T |
| |
|
|
| Mark den Besten |
Geplaatst op 15-12-2009 18:04
|
Lid
Berichten: 65
Sinds: 01.09.08
|
Jasper,
Samen met Karel hadden we inderdaad al het plan opgevat om tot een soort handleiding te komen voor ADS-B aansluiting. Dit kan natuurlijk ook prima via dit forum. Wordt het verhaal alleen maar completer van. Een aantal aanvulling t.a.v. de softwarekant.
Bij de GeZC gebruiken we Filser TRT800 transponders. Deze verwachten een NMEA signaal met een Baud Rate van 4800.
Wanneer je Flarm als GPS-bron gebruikt kun je dat vrij eenvoudig instellen door een configuratiebestand te definieren. Wanneer je deze op een SD-kaart zet, en in de flarm plaatst, zal de flarm worden geconfigureerd.
Zie screenshot voor een voorbeeld.
Het is beter om bij "messages" navigation only te kiezen. Baud rate 4800 is niet zo gek veel. Wanneer je "Navigation and Flarm" kiest, dan loop je het risico dat de data niet allemaal over het lijntje passen. Zeker als er veel kisten in de buurt zijn, die allemaal voor extra flarmdata (NMEA-sentences) zorgen. Wat niet over het lijntje past gaat gewoonweg verloren, dus je hebt dan het risico dat het positiesignaal niet aan de beurt komt.
Bij de LX5000 kun je zowel de bautrate als NMEA-signaal instellen in het setup menu achter het password (96990).
Bij het NMEA signaal zou RMC voldoende moeten zijn, maar dit heb ik niet getest. Ook hiervoor geldt: niet teveel opties aanklikken, anders loopt het lijntje vol.
Dan de instelling van de TRT800.
Door de "Ident" knop voor bepaalde tijd in te drukken kom je in verschillende modi. Het beste is om even de manual er op na te slaan.
http://www.funkwe...3#idart263
http://www.funkwe...24_web.pdf
Wanneer je 20 seconden op de ident knop drukt kom je in de testmodus. Dit is een volledig operationele modus, alleen met extra informatie. Wanneer alles goed is aangesloten, en juist is geconfigureerd, verschijnt in deze testmodus een "P", elke keer als de TRT800 een positiesignaal ontvangt. De transponder moet in de testmodus op "ACS" staan (dus niet stby). Ook moet je GPS ontvangst hebben. Wanneer je de GPS antenne buiten bereik van satalieten brengt zal de "P" verdwijnen.
Bij Filser kun je het ook helemaal officieel doen door een apart kabeltje aan te schaffen
http://onlineshop...cbbccb3750
Het ding is 140 Eurootjes... Is waarschijnlijk zo duur omdat de programmeerbare EPROM in de kabel zit. Deze zit ook gewoon in de kabel die standaard wordt meegeleverd bij de TRT800
Hoop dat jullie hier wat aan hebben. |
| |
|
|
| JeroenV |
Geplaatst op 15-12-2009 19:07
|
Lid
Berichten: 13
Sinds: 19.09.08
|
Is het met de huidige techniek mogelijk om het ads-b signaal te intrigerende in het flarm signaal. Met andere woorden, is het mogelijk om kisten te zien op je flarmrader met de lx7007 (ads-b signaal)? Het verhaal tot nu toe gaat alleen over het zenden van de gegevens als ik het goed begrijp.
Jeroen |
| |
|
|
| JeroenV |
Geplaatst op 15-12-2009 19:56
|
Lid
Berichten: 13
Sinds: 19.09.08
|
roeles schreef:
Het is mogelijk, maar het bestaat nog niet.
Flarm gebruik zijn eigen NMEA sentences.
Als je die wil emuleren, moet je een stukje software tussen je ADS-B en LX hangen.
Is er iemand hier op het forum die deze software wil schrijven, dat zou namelijk wel een grote aanvulling zijn op het rf signaal. Jasper jij zei zelf dat je softwaregeek bent .
Jeroen |
| |
|
|
| mgrim |
Geplaatst op 15-12-2009 20:19
|
Lid
Berichten: 123
Sinds: 02.09.08
|
Jasper jij zei zelf dat je softwaregeek bent .
Self proclaimed softwaregeek, dus die uitspraak is natuurlijk niet zo veel waard... 
http://aeroclubsa...
ASH26, PH-1658, "Two-Six" |
| |
|
|
| JeroenV |
Geplaatst op 15-12-2009 20:37
|
Lid
Berichten: 13
Sinds: 19.09.08
|
roeles schreef:
Jeroen,
ik denk dat je mijn post niet helemaal begrepen hebt.
FLARM geeft over een seriele poort een NMEA signaal af. Dit zijn zinnen, google het maar eens.
ADS-B zal ook iets afgeven, hoe weet ik niet exact.
Wat je nodig hebt is een stukje hardware dat aan beide apparaten hangt, de data van je GPS leest en de data van je ADS-B leest en tussen je GPS signaal FLARM zinnetjes stopt.
Dit is dus een kleine computer waar je het over hebt, die stroom nodig heeft en software.
Ik denk dat het zo specifiek is, dat je beter kan investeren in een FLARM+ADS-B radarschermpje.
Ik snap wel dat het niet 1..2..3 plug en play is, maar ik denk dat er wel wat te verzinnen is. Helaas ben ik er niet genoeg in thuis, om dit zelf te verzinnen. Naar mijn idee moet er wel een stuk software op een chip geschreven kunnen worden, alleen is de vraag dan waar gaat dit bij de lx op aangesloten worden. Is het eventueel ook mogelijk om de signalen van de transponder samen te voegen met de rf signalen van de antenne?
Edit: nog even over dat scherm waar jij het over hebt, dit is mooi als het budget en de ruimte er voor zijn. Helaas is er in de kist geen ruimte om nog een scherm bij te bouwen.
Gewijzigd door JeroenV op 15-12-2009 20:39
Jeroen |
| |
|
|
| Mark den Besten |
Geplaatst op 15-12-2009 20:58
|
Lid
Berichten: 65
Sinds: 01.09.08
|
JeroenV schreef:
Is het met de huidige techniek mogelijk om het ads-b signaal te intrigerende in het flarm signaal. Met andere woorden, is het mogelijk om kisten te zien op je flarmrader met de lx7007 (ads-b signaal)? Het verhaal tot nu toe gaat alleen over het zenden van de gegevens als ik het goed begrijp.
Bedoel je niet gewoon dit?
http://volkslogge...hp?lang=en
Je kunt dus elk willekeurig flarmdisplay gebruiken om ADS-B signaal op te projecteren. Dus ook een Lx7007, je moet alleen dit kastje tussen de LX7007 en het display plaatsen. |
| |
|
|
| JeroenV |
Geplaatst op 15-12-2009 21:05
|
Lid
Berichten: 13
Sinds: 19.09.08
|
Mark den Besten schreef:
JeroenV schreef:
Is het met de huidige techniek mogelijk om het ads-b signaal te intrigerende in het flarm signaal. Met andere woorden, is het mogelijk om kisten te zien op je flarmrader met de lx7007 (ads-b signaal)? Het verhaal tot nu toe gaat alleen over het zenden van de gegevens als ik het goed begrijp.
Bedoel je niet gewoon dit?
http://volkslogge...hp?lang=en
Je kunt dus elk willekeurig flarmdisplay gebruiken om ADS-B signaal op te projecteren. Dus ook een Lx7007, je moet alleen dit kastje tussen de LX7007 en het display plaatsen.
Zoiets moet het inderdaad zijn ja, maar zoals ik aangaf komt er geen lcd flarmradar in. De lx gaat dit aangeven, doormiddel van de flarmradar. Ik vind dit kastje ook vrij prijzig, maar nogmaals ik ben er te weinig in thuis om te beoordelen of dit een juiste prijs is.
Jeroen |
| |
|
|
| dingetje |
Geplaatst op 15-12-2009 21:28
|
Lid
Berichten: 518
Sinds: 01.09.08
|
Uit de TRT800 manual:
NMEA-Format (4800 Bd)
setting: data format RMC is expected; to minimize the
amount of data other sub-formats are to be avoided.
Hieruit lees ik dat bij voorkeur alleen de RMC sentence aangeboden dient te worden. Is het een probleem als je dan toch de raw NMEA stream (dus met alle sentences) aan sluit?
Gewijzigd door dingetje op 15-12-2009 21:29
Antoine Megens
Aero Club Salland  |
| |
|
|
| dingetje |
Geplaatst op 15-12-2009 21:35
|
Lid
Berichten: 518
Sinds: 01.09.08
|
@ Mark:
Het is beter om bij "messages" navigation only te kiezen.
Heeft deze setting alleen invloed op de NMEA output van de FLARM? M.a.w. als je de FLARM uitleest via de SD card, bevat dat bestand nog steeds de extra FLARM sentences?
Antoine Megens
Aero Club Salland |
| |
|
|
| maaikgollef |
Geplaatst op 15-12-2009 21:58
|
Lid
Berichten: 318
Sinds: 06.09.08
|
jaspergrannetia schreef:
Projectie, Bier! Ik ben meer een softwaregeek...
wat hebben jullie het toch vaak over projectie thuis Jas! beroepsdeformatie? Nieuwe beamer?
maarre...ik biedt mijn platinum Conrad account aan voor soldeer-, stekker- en krimpactiviteiten hoor! Superidee! |
| |
|
|
| Mark den Besten |
Geplaatst op 15-12-2009 22:07
|
Lid
Berichten: 65
Sinds: 01.09.08
|
dingetje schreef:
@ Mark:
Het is beter om bij "messages" navigation only te kiezen.
Heeft deze setting alleen invloed op de NMEA output van de FLARM? M.a.w. als je de FLARM uitleest via de SD card, bevat dat bestand nog steeds de extra FLARM sentences?
Ja, het bestand houdt gewoon de FLARM sentences. De configuratie slaat alleen op de data poort (NMEA output).
Voor de liefhebber:
http://www.flarm....v4.06E.pdf
dingetje schreef:
Uit de TRT800 manual:
NMEA-Format (4800 Bd)
setting: data format RMC is expected; to minimize the
amount of data other sub-formats are to be avoided.
Hieruit lees ik dat bij voorkeur alleen de RMC sentence aangeboden dient te worden. Is het een probleem als je dan toch de raw NMEA stream (dus met alle sentences) aan sluit?
Softwarematig kan de TRT800 alle sentences aan. De sentences die die niet kent, vreet ie gewoon niet. Als je alle NMEA-formaten selecteert, past het mogelijk niet allemaal over het lijntje.
Gewijzigd door Mark den Besten op 15-12-2009 22:11 |
| |
|
|
| jaspergrannetia |
Geplaatst op 15-12-2009 22:10
|
Lid
Berichten: 243
Sinds: 17.12.08
|
Hi allemaal,
Ik lees al een heleboel bruikbare bijdragen, tot mijn grote vreugde van leden van mijn club (Salland). Volgens mij moet het 'solderen' zo wel goed komen.
Mark, dank je voor je gedetailleerde beschrijving. Die gaan we binnenkort denk ik effe uitproberen. Wij hebben op Salland in alle kisten FLARM en binnenkort in alle kisten een x-ponder, dus de stap naar helemaal ADS-B lijkt dan niet zo groot.
Tot snel!
Jasper
@Peter: ik praat Oedske maar een beetje na...
Gewijzigd door jaspergrannetia op 15-12-2009 22:11 |
| |
|
|
| Sven |
Geplaatst op 15-12-2009 22:33
|
Lid
Berichten: 11
Sinds: 01.09.08
|
Mark den Besten schreef:
Het is beter om bij "messages" navigation only te kiezen. Baud rate 4800 is niet zo gek veel. Wanneer je "Navigation and Flarm" kiest, dan loop je het risico dat de data niet allemaal over het lijntje passen.
Hoe zit het dan met de weergave van kisten op je externe led-display en/of butterfly display? |
| |
|
|
| Mark den Besten |
Geplaatst op 15-12-2009 22:50
|
Lid
Berichten: 65
Sinds: 01.09.08
|
SBerendes schreef:
Mark den Besten schreef:
Het is beter om bij "messages" navigation only te kiezen. Baud rate 4800 is niet zo gek veel. Wanneer je "Navigation and Flarm" kiest, dan loop je het risico dat de data niet allemaal over het lijntje passen.
Hoe zit het dan met de weergave van kisten op je externe led-display en/of butterfly display?
Dat zit op een andere poort....
The back-side of FLARM offers some connectors for power and bidirectional data. FLARM hardware version 1 (shipped in 2004) has one RJ45 connector. FLARM hardware version 2 (shipped in 2005) and later versions have one RJ45 and one RJ12 connector. The RJ45 is the power/data, the RJ12 is the extension port. Both ports use the FAI/IGC pin specification5 for these connectors. An additional pin supplies 3V and 90 mA at maximum to 3rd party devices. Both ports have a bidirectional serial interface (RS232) that can be used to work with the data as described in this document. There are some differences between these two ports described in this document. Simple 3rd party devices should normally be connected to the extension port (if available), advanced PDAapplications should use the data port (always available). The two ports are completely separated.
De "advanced PDAapplication" is in ons verhaal de transponder.
Gewijzigd door Mark den Besten op 15-12-2009 22:52 |
| |
|
|
| Sven |
Geplaatst op 15-12-2009 22:56
|
Lid
Berichten: 11
Sinds: 01.09.08
|
Mark den Besten schreef:
The back-side of FLARM offers some connectors for power and bidirectional data. FLARM hardware version 1 (shipped in 2004) has one RJ45 connector. FLARM hardware version 2 (shipped in 2005) and later versions have one RJ45 and one RJ12 connector. The RJ45 is the power/data, the RJ12 is the extension port. Both ports use the FAI/IGC pin specification5 for these connectors. An additional pin supplies 3V and 90 mA at maximum to 3rd party devices. Both ports have a bidirectional serial interface (RS232) that can be used to work with the data as described in this document. There are some differences between these two ports described in this document. Simple 3rd party devices should normally be connected to the extension port (if available), advanced PDAapplications should use the data port (always available). The two ports are completely separated.[/i]
De "advanced PDAapplication" is in ons verhaal de transponder.
Op Salland hebben wij allemaal LX Flarms. Hierbij is er maar één (RJ12) extensie poort.
Nu is dus de vraag of hij nu ook de nodige FLARM data uitschakeld voor bijv de Butterfly..
Gewijzigd door Sven op 15-12-2009 22:57 |
| |
|
|
| Bier |
Geplaatst op 15-12-2009 23:37
|
Lid
Berichten: 655
Sinds: 01.09.08
|
Als je een Butterfly aansluit via RJ-45 zal de flarm overschakelen op een baudrate van 19200. Ik weet niet of ie dat ook doet via de RJ12 poort, ik denk eigenlijk van wel.
De combi van een transponder en flarm gaat dus niet werken als je ook nog een Butterfly display wil hebben. Of je moet weer in een bluebox van 695 euro willen investeren.
Bij mij blijven de ADS-b draadjes dus lekker onbenut. Iemand trouwens een idee wat dit betekent voor het toch al niet geringe stroomverbruik van "het apparaat dat niemand wil" ?
-------------------------
Martin Bierhuizen
Aeroclub Salland
Haagse Onderlinge Ophaal Ploeg (HOOP)
-------------------------
Schleigah! |
| |
|
